Το ροχαλητό αποτελεί τον θορυβώδη ήχο που παράγεται κατά τη διάρκεια του ύπνου λόγω της χαλάρωσης του μυϊκού τόνου, απο τη δόνηση των μαλακών μορίων των τοιχωμάτων του φάρυγγα, που προκαλείται όταν ο αέρας που περνάει δεν έχει φυσιολογική ροή επειδή εμποδίζεται με αποτέλεσμα να στροβιλίζεται.
Οι περιοχές στις οποίες εντοπίζεται το πρόβλημα είναι η μύτη, ο φάρυγγας, η υπερώα, οι παρίσθμιες αμυγδαλές, η γλώσσα ή και ο συνδυασμός τους.
Οι προδιαθεσικοί παράγοντες του ροχαλητού διακρίνονται σε :
- Ανατομικούς παράγοντες όπως σκολίωση ρινικού διαφράγματος, υπερτροφία ρινικών κογχών, υπερτροφία αδενοειδών εκβλαστήσεων πολύποδες ρινός ή μετεγχειρητικές συμφύσεις, μακρά σταφυλή, παχειά και μακριά μαλθτική υπερώα, χονδρά τοιχώματα φάρυγγα, κατασκευαστικές διαταραχές όπως μεγάλη γλώσσα – μικρή γνάθος.
- Το αυξημένο σωματικό βάρος και η συσσώρευση του λίπους στο κοιλιακό τοίχωμα το οποίο αυξάνει το αναπνευστικό έργο.
- Ο σωματότυπος όπου ο πυκνικός τύπος σώματος με μεγάλη μυϊκή μάζα, κοντό λαιμό με εναπόθεση λίπους και μεγάλη περίμετρο λαιμού, προδιαθέτει περισσότερο.
- Το φύλο επηρεάζει, καθότι οι άνδρες ροχαλίζουν σε διπλάσιο ποσοστό απο τις γυναίκες λόγω διαφορετικής κατανομής του λίπους, το οποίο συσσωρεύεται περισσότερο στην περιοχή του λαιμού και της ρίζας της γλώσσας προκαλώντας στένωση του αεραγωγού.
- Η ηλικία παίζει ρόλο λόγω της χαλάρωσης των ιστών και εξασθένησης του μυϊκού τόνου.
- Η εγκυμοσύνη προκαλεί 3,5 φορές αυξημένη πιθανότητα ροχαλητού.
- Η στάση του σώματος, στην ύπτια θέση η γλώσσα πέφτει προς τα πίσω και στενεύει η φράζει τον φάρυγγα.
Άπνοια ονομάζεται η διακοπή της αναπνοής κατά τον ύπνο για πάνω απο 10 δευτερόλεπτα.
Διακρίνεται σε κεντρικού τύπου, αποφρακτικού τύπου ή μικτού τύπου.
Οι επιπλοκές των απνοιών περιλαμβάνουν : στηθάγχη, έμφραγμα, αρρυθμίες, καρδιακή υπερτροφία και ανεπάρκεια, υπέρταση, εγκεφαλικά επεισόδια, κόπωση, υπνηλία, στυτική δυσλειτουργία και κακή απόδοση στην εργασία ή στο σχολείο αντίστοιχα.
Στο ιατρείο μας η διερεύνηση εξατομικεύεται με την λήψη ενός πλήρους ιστορικού και τη συμπλήρωση ειδικών ερωτηματολογίων εκτίμησης της βαρύτητας.
Ακολουθεί πλήρης ΩΡΛ εξέταση και ενδοσκοπικός έλεγχος ανώτερου αεραγωγού με σκοπό τον εντοπισμό των σημείων δόνησης και απόφραξης.
Στη συνέχεια βασική κλινική δοκιμασία αποτελεί η πολυσωματοκαταγραφική μελέτη ύπνου είτε σε ειδικό εργαστήριο, είτε με τη χρήση φορητών μηχανημάτων καταγραφής απο το σπίτι.
Η διερεύνηση ολοκληρώνεται με ενδοσκοπική μελέτη ύπνου ( Drug Induced Sleep Endoscopy – DISE), εξέταση καθιερωμένη διεθνώς ως η πλέον αξιόπιστη για το σχεδιασμό του θεραπευτικού πλάνου.
Η αντιμετώπιση του ροχαλητού και της άπνοιας απαιτεί ενεργό συμμετοχή του ασθενούς και δύναται να προϋποθέτει την εφαρμογή πολλαπλών θεραπευτικών μεθόδων τόσο συντηρητικών όσο και χειρουργικών.
Αρχικά η αλλαγή τρόπου ζωής του ασθενούς, υιοθετώντας νέες συνήθειες όπως : σωστή διατροφή για τη διατήρηση του βάρους σε φυσιολογιά επίπεδα αποφυγή καπνίσματος και αλκοόλ, αύξηση σωματικής άσκησης, ύπνου σε ύπτια θέση, βοηθούν αρκετά στη μείωση των συμπτωμάτων.
Γνωρίζοντας τις ανάγκες κάθε ασθενούς ξεχωριστά έχουμε τη δυνατότητα να ενισχύσουμε τις θεραπευτικές προσεγγίσεις μας με τη χρήση ενδοστοματικών ναρθηκών, ενδοπροσθέσεων η διαστολέων ρινικού αεραγωγού και διαφόρων άλλων συσκευών καθώς και σκευασμάτων που υπάρχουν και μας επιτρέπουν να υποστηρίζουμε την συνολική μας προσπάθεια.
Η αποφραγματική υπνική άπνοια μπορεί να αντιμετωπιστεί με την εφαρμογή CPAP, συσκεύη συνεχούς θετικής πίεσης στον αεραγωγό μέσω μάσκας κατά τη διάρκεια του ύπνου.
Απο χειρουργικής πλευράς η αποκατάσταση του προβλήματος μπορεί να γίνει σε ένα ή περισσότερα στάδια, μεμονωμένα ή συνδιαστικά.
Επεμβάσεις με στόχο τη βελτίωση της ρινικής αναπνοής : ευθειασμός ρινικού διαφράγματος, καυτηριασμός ρινικών κογχών, αφαίρεση ρινικών πολυπόδων.
Επεμβάσεις φάρυγγα : αμυγδαλεκτομή αδενοειδεκτομή, η κλασσική Σταφυλο – Υπερώιο – Φαρυγγοπλαστική (UPPP), είτε με τη χρήση laser είτε με την χρήση ραδιοσυχνοτήτων (RF).
Οι πολλές και διαφορετικές επιλογές στην αντιμετώπιση του ροχαλητού και της υπνικής άπνοιας μας δίνουν την ευελιξία στα θεραπευτικά πλάνα που ακολουθούμε με στόχο την οριστική λύση στο πρόβλημα των ασθενών μας.